Het is deze maand drie jaar geleden dat de Belgische accountant en ondernemer Steven Brouckaert met zijn PIA Group de Nederlandse markt betrad. Brouckaert is Europa’s pionier in private equity, of ‘family equity’, zoals hij het liever noemt. Inmiddels stoomt het kantoor in de Nederlandse markt op naar meer dan 1.300 medewerkers en is een top-10-positie in zicht.
Oprichter Steven Brouckaert was een van de eerste in Europa die in zee ging met een externe aandeelhouder. Zijn kantoor Marel in het West-Vlaamse Roeselare ging in 2019 in zee met investeringsmaatschappij Baltisse. Het was de eerste overname van PIA Group, dat in België inmiddels nog eens vijftig kantoren heeft aangesloten. Drie jaar later volgde de intrede in de Nederlandse markt, met de aansluiting van het Zwolse accountantskantoor Brouwers.
Dat is nu drie jaar geleden. PIA Group is in Nederland een kantoor met naar eigen zeggen een pro forma omzet van ongeveer € 160 miljoen en een medewerkertal van meer dan 1.300 – goed voor een positie in de top 15. Tijd voor een interview met Brouckaert en ceo Ewout Brouwers van PIA Group Nederland.
Hoe kwam u op het idee om een investering van private equity aan te trekken?
Steven Brouckaert: “Ik ben al sinds 1999 als zelfstandig accountant actief. Mijn loopbaan begon bij een lokaal kantoor. Later heb ik gewerkt bij Arthur Andersen. Ik heb dan ook beide kanten gezien: de lokale dienstverlening aan ondernemers die zich nog een klant voelen. En een grote professionele dienstverlener, die grootbedrijven bedient. Zelf richtte ik in 2012 in Roeselare het kantoor Marel op. Dat kantoor maakt nog altijd deel uit van de PIA Group. Als zelfstandig ondernemer kwam ik er snel genoeg achter dat voor kantoren die zich richten op kleine en middelgrote ondernemingen, groeien alleen kan door schaal op te bouwen, zonder je lokale DNA te verliezen. Mijn vraag was of ik die twee werelden – grootzakelijk en mkb-dienstverlener – wel kan verenigen. Dat doe ik sindsdien: de groep uitbouwen, zonder het persoonlijke contact tussen onze klanten en medewerkers te verliezen. Aanvankelijk heb ik geprobeerd om via acquisities en investeringen in de ondersteuning de groep zelf uit te breiden. Je kunt dat als kantoor zelf doen, maar op een bepaald moment komt elk kantoor middelen tekort om kwalitatief te acquireren en investeren. Omdat ik voorzag dat schaalgrootte noodzakelijk is, wilde ik de vaart in de groei houden. Nu was een beursnotering, of financiering via de uitgifte van publieke obligaties ook opties. Dan heb je natuurlijk de centen, maar nog niet de expertise die je nodig hebt.”
Wat ontdekte u bij uw verkenningen van het aanbod van private equity?
Brouckaert: “Dat de proposities sterk uiteenlopen. Ik nam er de tijd voor om de markt te verkennen. Dat betekent dat ik in die jaren veel gesprekken had, waardoor ik de verschillen tussen investeerders ontdekte. Het bod dat Baltisse uiteindelijk deed, was financieel gezien niet het aantrekkelijkste bod. Ik herinner me een treinreis terug van een afspraak met een andere private equity-partij, die mij direct belde om te laten weten dat ze in hun overnamebod nog veel hoger konden gaan dan ze in het gesprek deden. Dat was op dat moment voor mij een signaal dat ik juist niet met die partij in zee moest gaan.
‘Omdat ik voorzag dat schaalgrootte noodzakelijk is, wilde ik de vaart in de groei houden.’
Maar er waren ook hele korte kennismakingen bij. Het kortste gesprek met een private equity-partij duurde tien minuten. Ik vertelde dat ik mijn kantoor in tien tot vijftien jaar wilde uitbouwen en werd bij het noemen van die termijn al onderbroken. Mijn gesprekspartner zei direct dat zij denken in een horizon van drie, maximaal vier jaar. Dat werd dus geen deal.”
Hoe kwam u in contact met ondernemer Filip Balcaen, de oprichter van Baltisse?
Brouckaert: “Dat was in 2018. Baltisse was als familiefonds een vreemde eend in de bijt. Het investeerde vanouds in industriële ondernemingen. Toch stapte Baltisse begin 2019 als aandeelhouder in de PIA Group. Baltisse was om twee redenen interessant. Allereerst is de lange termijn van de investering voor mij belangrijk. Want als je acquisities doet, dan heb je je lening terug te betalen. Als je de eerste vijf tot zeven jaar bezig bent met de aflossing van die lening, verlies je je focus op HR, compliance en digitalisatie. Die visie stemde overeen met die van Baltisse, dat als familiefonds een langetermijnhorizon heeft. De tweede reden is dat Baltisse een professionele onderneming is. De vijftig medewerkers van Baltisse zijn niet alleen met overnames bezig. Ze staan ons met advies bij in de keuzes die we te maken hebben. Ze stellen kritische vragen, die mij leerden om mijn visie helderder te formuleren.”
Ewout Brouwers: “Ik leerde Steven kennen als een unieke ondernemende accountant in de markt. Hij was de enige persoon die ik sprak in de markt, die met een eigen strategisch plan op zoek was gegaan naar een bijpassende investeerder, niet andersom. Dat hij dat deed, was voor mij extreem belangrijk voor mijn eigen motivatie om in het PIA-avontuur te stappen.”
PIA Group is in zeven jaar tijd uitgegroeid tot een groep met meer dan zestig labels in de Benelux. Die groep doet dus gemiddeld elke zes weken een overname. Ondersteunt Baltisse PIA Group bij het doen van fusies en overnames?
Brouckaert: “We doen beduidend meer overnames dan meneer Balcaen met zijn voorgaande bedrijven als ondernemer zelf deed. Acquireren is een expertise die PIA Group met een eigen m&a-team heeft uitgebouwd. Bij het gehele proces van de eerste handdruk tot aan de closing zijn onze mensen betrokken. Ons m&a-team telt inmiddels tien mensen die samen de kantoren bezoeken. Baltisse is een sparringpartner voor ons met wie we wekelijks afstemmen.”
‘Bij het gehele proces van de eerste handdruk tot aan de closing zijn onze mensen betrokken.’
Brouwers: “Ons m&a-team geeft niet alleen een powerpointpresentatie. Onze mensen voelen de verantwoordelijkheid om het aangesloten kantoor te laten opstomen in de markt. Dat doen we met best practices: wat kan de groep van het nieuwe kantoor leren? Wat kan dit kantoor van PIA Group leren? En hoe brengen we die kennis bij elkaar?”
Waarom koos u ervoor om in 2022 de Nederlandse markt te betreden?
Brouckaert: “In dat jaar stonden we op een kruispunt: in Franstalig België uitbreiden of juist eerst in Nederland. Onze motivatie was om te groeien. Dat is nog steeds onze motivatie, nu we als Benelux-groep naar drieduizend medewerkers opstomen. Immers, in een zich consoliderende Europese markt zullen wij met onze huidige omvang over een aantal jaar alsnog een kleinere partij zijn. De keuze voor de Nederlandse markt was een keuze voor dezelfde taal, voor een interessante zakelijke ontwikkeling en voor technologische innovatie. Er zijn veel softwaretoepassingen die in de beide landen gebruikt worden. Overigens zijn we inmiddels ook in Wallonië en Luxemburg aanwezig.”
In oktober 2022 ontstond PIA Group Nederland met de aansluiting van Brouwers accountants en adviseurs. Hoe lang kende u elkaar toen al?
Brouckaert: “We maakten kennis op 1 april 2022. Brouwers was toen niet de eerste Nederlandse afvaardiging met wie we spraken. We zeiden een jaar eerder al tegen twee partijen nee. Maar toen we Han en Ewout Brouwers hadden ontmoet, waren we op de terugweg ervan overtuigd om dit gewoon te doen, ook al hadden we het nog niet eens over de financiële kant van de deal gehad. Daarin bereikten we in de maanden daarna snel overeenstemming.”
Brouwers: “Mijn vader en ik zeiden op de terugreis naar Zwolle precies hetzelfde. ‘Dit gaan we gewoon doen.’ Daarna ging het snel. In het eerste halfjaar van 2023 volgden de eerste vervolgacquisities in Nederland.”
Hoe kijkt u als Belgisch accountant tegen de Nederlandse markt aan?
Brouckaert: “Er zijn natuurlijk cultuurverschillen en marktverschillen. Zo zijn de gemiddelde kantoren in België kleiner. In de Belgische markt moet je bovendien onderscheid maken tussen de Vlaamse en de Waalse markt. In Wallonië zijn kantoren meer gecentreerd rond de grote steden, terwijl Vlaamse middelgrote dorpen ook een markt vormen voor mooie accountantskantoren. De grote overeenkomst in de Benelux is dat over beide landsgrenzen de nood om samen iets te ontwikkelen groot is.”
Brouwers: “Nederland en België zijn enigszins andere markten. Tegelijk zijn het beide markten waarin de wens van klanten is om een accountant als vertrouwenspersoon te hebben. Net zoals de bankier 35 jaar geleden dé vertrouwensman van de mkb’er was. Terwijl de bankier is weg geautomatiseerd en wegbezuinigd, bevinden wij ons als accountants ons wel nog in de positie van vertrouwenspersoon. Dat concept is grensoverstijgend.”
Onlangs betrad PIA Group ook de Luxemburgse markt met het kantoor Neoviaq. Is dat een eerste stap naar de Duitse en Franse markten?
Brouckaert: “Neoviaq is een innovatief kantoor, dat 85 medewerkers telt en sterk internationaal gericht is. Ik heb door mijn kennismaking met dat kantoor leren inzien hoe intensief klanten uit Luxemburg in België zaken doen. Elke Luxemburgse mkb-klant is actief over de grens. Of we overnames in Frankrijk en Duitsland ambiëren? Ik ga dat niet ontkennen. We zien de evolutie van de markt in heel Europa razendsnel gaan. Als wij de warme stem met de persoonlijke connectie met de klant kunnen zijn in andere landen, dan kunnen wij die markten betreden.”
In juni sloten de kantoren van HLB België zich aan bij PIA Group. Waarom is HLB zo’n aantrekkelijk label?
Brouckaert: “HLB België is ons eerste kantoor in België met een substantiële bedrijfsrevisieportefeuille. Dat auditwerk heeft raakvlakken met onze Nederlandse dienstverlening en binnen het HLB-netwerk biedt dat kansen, ook op het terrein van technologische innovatie in audit.”
In het persbericht meldt PIA Group dat de toetreding van HLB België ‘voor alle PIA-kantoren de deur naar samenwerking met de 155 landen, 1.139 kantoren en 51.948 medewerkers van het HLB International-netwerk’ opent. Maakt PIA Group in de Benelux daarmee exclusief deel uit van het internationale HLB-netwerk?
Brouckaert: “PIA Group als geheel beperkt zich niet tot één netwerk. Maar er zijn wel kantoren in het netwerk, zoals ESJ, dat bijvoorbeeld onderdeel is van het netwerk Allinial Global. Al deze kantoren met internationale links bieden ons de mogelijkheid om bijvoorbeeld in Spanje expertise te vinden die ons daar lokaal kan helpen. Voor onze Nederlandse kantoren is PIA Group zelf zo’n netwerk. Nederlandse accountants uit onze kantoren die in België een echte BTW-specialist willen inschakelen, kunnen dat.”
Volgens de website van HLB Global zijn in Nederland vier kantoren aangesloten bij het HLB-netwerk: naast Newtone zijn dat HLB Blömer, HLB Nannen en HLB Den Hartog. Zou een klant van HLB België die een specifieke Nederlandse deskundige zou willen inschakelen, na deze deal niet meer bij Newtone of een ander Nederlands HLB-kantoor terecht komen?
Brouckaert: “Toch wel. Waarmee de klant uiteindelijk het best is gediend, is voor ons het belangrijkste. Ik weet dat HLB België actief samenwerkt met de Nederlandse HLB-kantoren. Wij zijn niet ingestapt om dat te gaan veranderen.”
Brouwers: “We gaan daar niet voor liggen. Dan zouden we de zuurstof wegnemen van zo’n bedrijf, wat nooit onze bedoeling is. In Nederland werken we binnen PIA Group vooral intensief samen met onze Belgische kantoren.”
Welke ambitie heeft de groep in de markt voor bedrijfsrevisies en jaarrekeningcontrole?
Brouwers: “Wij zijn een full-servicegroep. Dat is altijd onze focus geweest. Eind 2024 telde PIA Group Nederland ruim zevenhonderd medewerkers. Eind dit jaar zullen wij naar verwachting in aantal medewerkers meer dan verdubbeld zijn. Zodoende groeit onze auditactiviteit mee. Inmiddels telt onze groep meer dan tweehonderd auditcollega’s.”
Brouckaert: “Met HLB België telt PIA Group in mijn land veertig collega’s die in bedrijfsrevisie actief zijn. De focus op de meer boekhoudkundige activiteiten kenmerkt de markt in België. Het auditlandschap is er meer gecentraliseerd in gespecialiseerde kantoren. Vanouds zijn het ook de hele grote kantoren die sterk zijn in bedrijfsrevisie. Het was daarom zeker van toegevoegde waarde om met HLB België onze auditpropositie uit te bouwen. Nu wij als groep eenmaal de grens overschrijden, en onszelf ontwikkelen in technologie, kunnen wij beter profiteren van onze Nederlandse auditactiviteiten.”
‘De focus op de meer boekhoudkundige activiteiten kenmerkt de markt in België.’
PIA Group is decentraal georganiseerd, met zelfstandig aangestuurde kantoren die hun eigen exploitatie onder eigen merknaam voeren. Welke synergievoordelen ziet u voor de groep?
Brouckaert: “Vooral in technologische zin werken we samen. We hebben dit jaar een chief information officer aangesteld voor de hele Benelux. Zijn team wordt uitgebreid, zodat het bijvoorbeeld in de controlepraktijken in België en Nederland kunstmatige intelligentie-applicaties kan introduceren.”
Brouwers: “Als je een prompt schrijft in onze AI-applicatie PIA Assistent voor de jaarrekeningcontrole van een handelsonderneming met een zekere omzet, dan kun je die in België en in Nederland toepassen. Op dat soort zaken werken we graag samen, al blijven we operationeel op landenbasis georganiseerd. Dat doen we bijvoorbeeld ook op het gebied van ESG, hoewel de intensiteit daarvan sinds de Omnibus-besluiten van begin dit jaar minder is.”
Zal PIA Group, nu het met zijn supportteam meer samenwerking met aangesloten kantoren zoekt, ook labels gaan samenvoegen?
Brouwers: “Over drie jaar zullen wij minder dan dertien labels voeren, maar samenvoeging is geen doel op zich. De kwaliteit van dienstverlening in compliance, de klantbeleving, de medewerkerstevredenheid en efficiency zijn hierin leidend. We zoeken naar manieren om de efficiëntie en de kwaliteit te vergroten. Neem het auditdomein. De compliance-regelgeving drukt zwaar op onze dertien vergunninghoudende aangesloten kantoren. Op initiatief van onze kantoren zelf is er een sterke roep om samenwerking. De normen van de Wta zijn voor iedereen gelijk, dus daarin zitten veel synergiekansen voor ons als groep. Denk aan het structureren van OKB’s. Of ik de controlepraktijken wil samenvoegen? De norm van de Wta mag voor iedereen gelijk zijn, maar hoe je met je klanten omgaat is per kantoor anders.”
In de consolidatie door private equity-firma’s liep België met PIA Group voorop. Hoe ziet u die marktsituatie nu?
Brouckaert: “Nederland heeft een inhaalslag gemaakt. Vandaag de dag is private equity in België minder actief dan in Nederland. In België gaat het om Waterland en om Baltisse – kleinere platforms daargelaten.”
‘Private equity is in Nederland in korte tijd veel ingrijpender actief geworden dan in alle andere landen van Europa.’
Brouwers: “Private equity is in Nederland in korte tijd veel ingrijpender actief geworden dan in alle andere landen van Europa. Er zijn hier vier keer zoveel actieve spelers in vergelijking tot de totale omvang van de markt, dan in de Britse markt, waar private equity ook fors actief is. Het Verenigd Koninkrijk is de runner-up in het ranglijstje van consoliderende markten. Wij zien onszelf niet als een typische deelnemer, simpelweg omdat kantoren zich juist bij ons aansluiten om te kiezen voor een zelfstandige toekomst.”
Wat merkt u van die consolidatie in de arbeidsmarkt?
Brouckaert: “Wij hebben veel werk, we hebben te weinig mensen. Dat geldt in de gehele Benelux. We hebben soms klanten die geen klant kunnen worden, of die niet vlug genoeg klant kunnen worden. De schaalvergroting van mkb-kantoren, vooral in een private equity-omgeving, brengt risico’s met zich mee. Dat is geen nieuw fenomeen – het kantoor waar ik mijn eerste baan in dit beroep had, was destijds overgenomen door EY. Ik heb veel respect voor EY, maar dat kantoor bestond vier jaar later niet meer. Mijn schrikbeeld is dat de mkb-accountancy een big four-omgeving wordt. Dat er gigantische full-servicekantoren ontstaan, die de binding met lokale klanten kwijtraken. We mogen niet vergeten in welke business wij actief zijn.”
‘Mijn schrikbeeld is dat de mkb-accountancy een big four-omgeving wordt.’
Brouwers: “Dat kan gewoon een risico zijn voor de sector. De rol die wij hebben in het leven van een ondernemer maakt het verschil. Willen we als beroepsgroep die rol behouden, dan moeten we de ondernemer kennen en blijven ontmoeten. We kunnen een hele hoop accountants uit Zuid-Afrika halen en een heleboel werk uitbesteden aan derden, maar dat is een tijdelijk lapmiddel. Worden wij een soort loket, dan kunnen we de compliance optimaal inrichten, maar ik ben bang dat we dan echt een schakel missen in de keten en in onze bredere rol en verantwoordelijkheid als accountant.”
Hoe hoog is de netto-uitstroom van medewerkers bij PIA Group?
Brouckaert: “Wij verliezen ook mensen en klanten. Maar dat mag niet structureel worden. We mikken op een uitstroom van 5 tot 10 procent. Dat is laag, maar het is ook gezond in combinatie met een sterke nettogroei. Mensen werken gemiddeld twintig jaar bij onze kantoren. Misschien dat de cijfers in Nederland iets hoger liggen dan in België. Dat komt door de grootte van de Nederlandse kantoren. Maar we houden dat liefst zo laag mogelijk. Ik herinner mij nog een gesprek met een partner van een groot kantoor, die zei: ‘Voor ons is in- en uitstroom het verdienmodel.’ Nou, voor ons is dat crazy. In het mkb werkt dat niet zo.”
Onlangs stelde de Raad van Toezicht van de NBA vast dat er ‘nog steeds kantoren zijn die hun eigen jaarrekening […] niet tijdig deponeren’. PIA Group Nederland heeft afgelopen jaren helemaal geen jaarrekening gedeponeerd. Gaat dat dit jaar wel gebeuren?
‘We zijn een vloot van speedboten en bevinden ons nu in de fase dat we echt aan de gashendel draaien.’
Brouwers: “Jazeker en binnen de daarvoor geldende termijnen. Onze holding viel tot vorig jaar onder het regime van een micro-onderneming. Maar over boekjaar 2024 publiceren wij binnenkort de eerste jaarrekening. We zijn nu bezig met de afronding daarvan. Internationaal zette de groep in 2024 opgeteld € 240 miljoen om. Dit jaar gaan we boven de € 400 miljoen uitkomen. In Nederland verwachten we eind dit jaar in de top 10 door te breken.”
PIA Group richt zich op een horizon die niet afhangt van een tijdspad van zeven jaar. In 2023 gaf u aan dat een exit plaats vindt bij ‘realisatie van het doel’ dat de groep een relevante speler is in de mkb-accountancy. Is dat doel reeds in zicht?
Brouwers: “Met onze omvang zijn we al relevant, maar we willen het met onze inhoud ook zijn. Dat betekent dat we daar op dit moment heel veel tijd en energie in steken. We zijn een vloot van speedboten en bevinden ons nu in de fase dat we echt aan de gashendel draaien. Dat doen we met ons groeiende supportteam, waar nu een kleine dertig mensen werken. Die aanpak maakt ons uniek, deze investering in kwaliteit in de lange termijn doet geen ander. In dat team werken onder andere een data-lead, twee data-scientists en een aantal support-analisten, die onze menselijke touch ondersteunen met technologie.”
Dit interview is gehouden in juli 2025. Ten tijde van het interview had Newtone nog niet bekend gemaakt zijn lidmaatschap van het internationale netwerk HLB Global te verruilen voor een lidmaatschap van het netwerk PKF.
